واقعا چند درصد مردم تلاش كردند ایده خود را جامه عمل بپوشانند؟ باور غلطی كه در بین مردم وجود دارد این است كه فكر می كنند برای راه اندازی یك شغل نیازمند یك سرمایه هنگفت هستند. كارآفرین فرصت طلب و شكارچی فرصت است. كارآفرین ریسك پذیر، آینده نگر و مهم تر از همه عمل گرا است. با خیلی از افراد كه صحبت می‌كنم می‌بینم ایده هایشان در حد حرف است. هیچ كدام حاضر نیستند وارد كار شوند. اگر وارد شوند بسیاری از تفكرات غلطشان درباره كسب و كار از بین می رود. كارآفرینان كسانی هستند كه به استقبال خطر می روند.
جوان باشی، مستعد و خلاق هم باشی، همت و پشت كار هم به آن اضافه كنی، می‌شوی یك عدد، مثبت اندیشِ موفقِ كارآفرین. كسی كه نان بخور و نمیر كارمندی به مذاقش سازگار نیست، كسی كه نمی تواند 30 سال از بهترین سالهای عمرش را چشم و گوش بسته در کنج یک اداره در‌جا بزند. محسن برزگر خلیلی یكی از كار آفرینانی است كه در حال حاضر در مقطع كارشناسی "كارآفرینی سازمانی" می‌خواند و متولد 57 است.
آقای برزگر! قبل از اینكه وارد دانشكده كارآفرینی شوید چقدر با این مقوله آشنایی داشتید؟
حدود 10 سال پیش طرحی به نام توسعه كارآفرینی در دانشگاه‌های كشور تصویب شد. در 10 دانشگاه به اجرا گذاشته شد تا بتواند فرهنگ كارآفرینی را آموزش و ترویج دهد. سال 81 وارد مركز كارآفرینی دانشگاه تهران شدم و به عنوان مسئول روابط عمومی به كارم ادامه دادم. كم‌كم همكاریم با این مركز بیشتر شد و به فعالیتشان علاقمند شدم و تصمیم گرفتم برای خودم كسب و كاری راه اندازی كنم.
نگفتید كه چه كار كارآفرینانه ای انجام دادید و كدام ایده را به ثمر نشاندید كه عنوان كارآفرین به شما اطلاق شد؟
در حین كار در مركز با سازمان‌های مختلفی آشنا شدم. بعد كه از مركز بیرون آمدم مدتی در شركت و شهرداری كار كردم تا اینكه سال پیش بطور قطعی تصمیم گرفتم كسب و كار خودم را راه اندازی كنم.
آن‌چیزی كه برایم مهم بود و سعی در بوجود آوردنش داشتم، شبكه‌ای بود از متخصص‌های مختلف. این ایده از آنجا به ذهنم خطور كرد كه با نیاز دوستانم فرضا به یك گرافیست یا خرید چیزی روبرو می‌شدم. من همه شركت‌ها و سازمان‌ها را بخاطر ارتباطاتی كه داشتم، می‌شناختم. ایده اصلی من تشكیل یك تیم مركزی بود كه تیم های تخصصی در كنار آن بوجود بیاید. شبكه ای به نام "ارزش آفرینان خلاق" ایجاد و شركتی با این نام، ثبت كردیم.
شبكه از یك تیم مركزی و تیم‌های تخصصی، كه در كنار آن در حال بوجود آمدن هستند، تشكیل شد. یكی از تیم‌ها سایت جامع خلاقیت و كارآفرینی است كه در حال حاضر یكی از قوی‌ترین سایت‌ها در بحث خلاقیت و كارآفرینی محسوب می شود. ما در عرض 9 ماهی كه سایت را راه‌اندازی كردیم روزی 2600 بازدید كننده داشته و توانستیم به مرحله درآمدزایی برسیم.
كمی بیشتر درباره این شبكه توضیح دهید.
شبکه ارزش‌آفرینان خلاق یک نوع سازمان خدماتی مجازی با ساختار شبکه‌ای، متشکل از متخصصان فعال در زمینه‌های مختلف است. شبکه ارزش‌آفرینان خلاق با شناسایی افراد متخصص با مهارت بالا و اخلاق کاری مناسب به سازماندهی آن‌ها پرداخته و برای استفاده بهینه از مهارت های آن‌ها تلاش می‌كند. شبکه هر روز در حال گسترش است تا بتواند خدماتی را در زمینه‌های مختلف و با کیفیت مناسب به مشتریان ارائه دهد و پاسخگوی نیازهای مختلف آنان باشد.
در حال حاضر شبکه ارزش‌آفرینان خلاق با 14 تیم فعال متخصص و متعهد در حال ارائه خدمات به مخاطبان است. دفتر مرکزی شبکه در تهران مستقر است. شبکه چند تیم تخصصی در زمینه کارآفرینی دارد که فعالیت های گسترده ای را در حوزه های آموزشی و پژوهشی انجام می‌دهند. محوریت فعالیت‌های کارآفرینی، سایت جامع خلاقیت و کارآفرینی www.creativity.ir است که این سایت با رویکرد آموزش و توسعه کارآفرینی و مباحث کلیدی مربوطه از قبیل خلاقیت، مدیریت، کسب و کار و ... از ابتدای تابستان 86 به همت تعدادی از جوانان دانشگاهی راه‌اندازی شد.
به‌جز كارآفرینی درباره چه مباحث دیگری خدمات ارائه می‌دهید؟
بحث دیگری هم كه مطرح كردیم و در ایران هنوز روی آن كار نشده است خلاقیت و كارآفرینی كودك است. در دنیا روی این مسئله كار شده ما هم تیمی را تشكیل داده ایم و سایتی را هم راه اندازی كردیم كه چند وقت بعد اعلام خواهد شد( Perciakies.com ). كارهای گسترده ای در حال انجام است و با كمك دانشكده كارآفرینی و روانشناسی قرار است جشنواره ای را در این زمینه برگزار كنیم. تیم های مختلف در حال تلاشند؛ تیم طراحی پوستر و صفحه آرایی، آموزش IT ، طراحی سایت، برنامه نویسی و ... ما مجموعه این تیم‌ها را جمع كردیم بدون اینكه این ساختار در یكجا حضور داشته باشد. از طریق اینترنت و مزایای شبكه با هم ارتباط و همكاری داریم. همین عامل، قدرت ما را افزایش داده و باعث شده كه در بازار حرفهای زیادی برای گفتن داشته باشیم.
تعریف شما از كارآفرینی چیست؟
كسی كه ایده نویی دارد و كسب و كاری را شروع می كند. ایده جدید را خودش یا همراه با تیمش تبدیل به یك محصول قابل ارائه به بازار می كند. البته تعاریف مختلف است و هنوز به اجماع نرسیده اند.
برای كارآفرینی نیازی به تحصیلات آكادمیك بود؟
صدر در صد! كسب و كار ما كارآفرینی است. در دو حوزه كار می كنیم، كارآفرینی و IT. در كارآفرینی بحثهای مختلفی را دنبال می كنیم، آموزش كارآفرینی، مشاوره كارآفرینی ، پژوهش كارآفرینی و تورهای مختلفی كه در حوزه كارآفرینی برگزار می كنیم. یكی از بسترهایی كه برای بنا گذاشتن كسب و كارمان انتخاب كردیم همین بحث كارآفرینی بود. به همین دلیل نیاز شدید به ادامه تحصیل داشتم تا بتوانم در این حوزه كار كنم.
خصوصیات یك كارآفرین موفق چیست؟
یكی از مسائلی كه كارآفرین باید روی آن تمركز كند، بحث چشم انداز است. یك كارآفرین باید چشم انداز روشنی داشته باشد. بداند قرار است به كجا برسد. اگر جایی كه برای رسیدن به آن مشخص كرده است روشن و پر رنگ نباشد معمولا انرژی زیادی برای حركت به آن سمت دریافت نخواهد كرد. داشتن اعتماد به نفس هم از جمله خصوصیات كلیدی است كه كارآفرین باید داشته باشد. در ضمن كارآفرین تفكر خلاقی دارد. مثل دیگران فكر نمی كند همیشه به دنبال این است که ایده بهتری پیدا كند و روش بهتری را بكار گیرد. كارآفرین فرصت طلب و شكارچی فرصت است. كارآفرین ریسك پذیر، آینده نگر و مهم تر از همه عمل گرا است. با خیلی از افراد كه صحبت می‌كنم می‌بینم ایده هایشان در حد حرف است. هیچ كدام حاضر نیستند وارد كار شوند. اگر وارد شوند بسیاری از تفكرات غلطشان درباره كسب و كار از بین می رود. كارآفرینان كسانی هستند كه به استقبال خطر می روند.
در افق روشنی كه برای خودتان ترسیم كردید بحث مالی و اقتصادی چقدر پر رنگ است؟
قبل از اینكه كسب و كارم را شروع كنم یكی از بحثهایی كه مطرح می شد این بود كه هدف اصلی كارآفرینان فقط پول نیست، واقعیت هم همین است. من قبل از هر چیز از كارم لذت می برم اما پول هم مهم است. من برای خودم چشم انداز روشنی در بحث مالی دارم. درآمدم چقدر خواهد بود، تعداد تیم‌هایم چقدر است و ... اما اینكه فقط بخواهم برای پول كار كنم، نه! در بازار چیزی كه از پول خیلی مهم تر است، اعتبار است.
شما زمان تحصیل تفكر پشت میز نشینی و كار دولتی داشتید؟
یادم نمی آید چه تفكراتی داشتم اما چون پدر من مغازه داشت و از همان بچگی در كسب و كار بودم، دوست داشتم برای خودم تشكیلاتی داشته باشم، می خواستم فروشگاه زنجیره ای داشته باشم. یكی از دلایلی كه شخص به سمت كارمند بودن كشیده می شود شاید این باشد كه مهارتهای لازم را ندارد. كسانی 9-8 سال سابقه كار دارند 270-260 هزار تومان حقوق می گیرند با این پول هم كه نمی توان زندگی كرد. من هیچ وقت چنین تفكری نداشتم اما بعد كه چند مدت مجبور شدم كار كنم متوجه شدم اصلا به صرفه نیست و تنها راهی كه می توانی عاقلانه به ثروت برسی این است كه كسب و كاری برای خودت راه بیاندازی كه ایده نویی داشته باشد.
چرا در سیستم های دولتی، از نظر شما، جایی برای پیشرفت نیست؟
در سیستم های دولتی تا یك جایی می گذارند پیشرفت كنی. حس هایی مثل استقلال طلبی هیچ وقت در كار دولتی ارضا نمی شود. مجبوری هر روز بروی كارت بزنی و تا بعد از ظهر بمانی. یك روز هم كار نداشته باشی باید بروی و مسائلی را هم تحمل كنی. مسئله‌ای كه در سیستم دولتی خیلی مرا اذیت می كرد این بود كه هیچ كس به ایده تو گوش نمی داد. همیشه درگیر بروكراسی ادرای هستی و برای دریافت كوچكترین چیزی باید با چند نفر سرو كله بزنی اما در سیستمی كه خودت طراح آن هستی، در بخشی كه طرف تو دولت نیست، كارها با سرعت زیادی انجام می شود.
حقوق بگیرها همیشه محتاج حقوق آخر ماهشان هستند اینها را اگر از شغلشان اخراج كنند مهارت لازم را برای كسب درآمد ندارند اما وقتی شخص در بازار برای خودش كار می كند، مجبور است بیشتر مهارت ها را فرا بگیرد و تبدیل به فردی شود كه هر كجا رفت بتواند گلیم خودش را از آب بیرون بكشد.
با این وجود كارآفرینی در کشور ما هنوز پیشرفت چندانی نداشته...
در كشور ما كارآفرینی هنوز در مرحله ترویج است. حتی آموزش‌های ما هم خیلی سیستماتیك نیست و جنبه ترویجی دارد. فعلا در حال اشاعه فرهنگ آن هستیم و داریم به همدیگر یاد می دهیم كه كارآفرینی چیست. كارآفرینی یك عزم ملی می خواهد. یكی از مشكلات بزرگ در این میان بروكراسی ادرای و قوانین و مقراراتی است كه باعث شده است نتوانیم كارآفرینی را جلو ببریم. متاسفانه با وجود بحثهای مطرح شده می بینیم كه حمایت خاصی هم نمی شود. سیاست گذاری واحدی هم نیست. خیلی ها اعتقاد دارند باید از دوران كودكی كارآفرینی را آموزش داد.
به عنوان آخرین سوال باشگاه جوانی برنا، عده ای معتقدند كه شانس در این میان دخیل است و یا باید سرمایه داشته باشند و ...
واقعا چند درصد مردم تلاش كردند ایده خود را جامه عمل بپوشانند؟ باور غلطی كه در بین مردم وجود دارد این است كه فكر می كنند برای راه اندازی یك شغل نیازمند یك سرمایه هنگفت هستند. درحالی كه در یك كسب و كار اینترنتی شخص با یک تا دو میلیون تومان كار خودش را شروع می كند. در خانه مشغول كار می شود. باور نادرست و ترسی كه وجود دارد باعث شده كمتر كسی به سمت پرورش ایده های خود برود.
كسی كه می گوید "نمی شود "چند بار كاری را شروع كرده كه موفق به انجامش نشده است؟ اصلا بلد است كسب و كاری راه بیاندازد؟ بلد است ایده پروری كند؟ روی خلاقیت خودش كاركرده است؟ روشهای زیادی برای پروش خلاقیت و ایده وجود دارد. خیلی از كارآفرینان از صفر شروع كردند و زحمت فراوانی كشیدند. یك فرد معمولی سر كار می رود شاید 2 ساعت یا 45 دقیقه كار كند اما یك كارآفرین 15-14 ساعت در روز كار می كند و مدتی سختی می كشد تا به هدفش برسد.
همیشه ایده پرداز و خلاق بمانید!
کارآفرینی چیست؟